Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej
Dotacje w ramach Programu “Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020
Innowacyjne metody poprawy jakości biologicznej i stanu zdrowotnego cennych gatunków ryb słodkowodnych, intensywnie żywionych paszami komercyjnymi w systemach recyrkulacyjnych, z wykorzystaniem nowatorskich technik suplementacji paszy niekonwencjonalnymi dodatkami z uwzględnieniem potrzeb i potencjału polskiej akwakultury, jej zasobooszczędności i konkurencyjności – IMMUNOVICTU.
Skład konsorcjum badawczego:
Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Wartość dofinansowania dla wnioskodawcy (SGGW w Warszawie): 825 713,01 zł
Całkowita wartość dofinansowania projektu: 2 101 233,86 zł
Okres realizacji operacji: 2022-2023
Cel projektu:
Celem operacji jest wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego, innowacji i transferu wiedzy.
Opis projektu:
Celem badań jest wspieranie rozwoju polskiej akwakultury słodkowodnej poprzez opracowanie prostych metod suplementacji pasz komercyjnych w celu lepszego dostosowania ich do specyficznych wymagań cennych gatunków ryb, należących do rzędu karpiokształtnych (rodziny Cyprinidae, Leuciscidae i Tincinidae) oraz rodziny jesiotrowatych (Acipenseridae). Suplementacja pasz prowadzona będzie za pomocą niekonwencjonalnych, bezpiecznych i ekologicznych dodatków żywieniowych, poprawiających odporność ryb na choroby, zwiększających efektywność wykorzystania pasz na wzrost somatyczny, ograniczających problem występowania deformacji ciała u ryb i redukujących zanieczyszczenia środowiska, wywoływane przez intensywną akwakulturę. Do wzbogacania pasz będą używane kwasy nieorganiczne i organiczne oraz liście moringa (Moringa oleifera), gojnik (Sideritis scardica) i drożdże selenowe.
W ramach operacji zostaną przeprowadzone dwa zadania badawcze:
(1) Innowacyjna metoda poprawy jakości biologicznej i stanu zdrowotnego młodocianych ryb karpiokształtnych intensywnie żywionych paszą przemysłową w systemie recyrkulacyjnym z wykorzystaniem nowatorskiej techniki suplementacji paszy kwasem solnym;
(2) Stymulacja odporności ryb jesiotrowatych za pomocą preparatów pochodzenia naturalnego.
W skład obu zadań wchodzą po 3 doświadczenia. Weryfikacja skuteczności stosowanych metod suplementacji będzie dokonana za pomocą analiz tempa wzrostu i stanu kondycyjnego ryb oraz wyrafinowanych analiz histologicznych przewodu pokarmowego, analizy aktywności enzymatycznej i odpowiedzi immunologicznej organizmu.
Zadanie 1.
Innowacyjna metoda poprawy jakości biologicznej i stanu zdrowotnego młodocianych ryb karpiokształtnych intensywnie żywionych paszą przemysłową w systemie recyrkulacyjnym z wykorzystaniem nowatorskiej techniki suplementacji paszy kwasem solnym.
W ramach zadania przewiduje się wykonanie następujących działań:
1. Modernizacja systemów recyrkulacyjnych w Zakładzie Rybactwa Stawowego w Żabieńcu, w tym modernizacja oświetlenia i wymiana filtra, pompy i dmuchawy. Modernizację systemów recyrkulacyjnych planuje się przeprowadzić w listopadzie 2022 r. W ramach tego działania planowane jest usunięcie starych, wysłużonych urządzeń i wymiana ich na nowe zakupione w ramach niniejszej operacji.
2. Przeprowadzenie doświadczeń zaplanowanych w projekcie:
a) Doświadczenie 1.1. – Wpływ zakwaszenia paszy przemysłowej za pomocą kwasu solnego oraz jego częściowa neutralizacja nieorganicznymi zasadami na wyniki intensywnego podchowu młodocianego lina z uwzględnieniem efektywności przyswajania składników mineralnych i aktywności enzymów trawiennych w przewodzie pokarmowym; termin: grudzień 2022-luty 2023, czas trwania doświadczenia – 60 dni, miejsce: sala akwaryjna Zakładu Rybactwa Stawowego w Żabieńcu
b) Doświadczenie 1.2. – Wpływ modyfikacji paszy przemysłowej za pomocą suplementacji kwasem solnym na odporność nieswoistą młodocianej certy intensywnie podchowywanej w warunkach kontrolowanych; termin: luty-kwiecień 2023, czas trwania doświadczenia – 60 dni, miejsce: sala akwaryjna Zakładu Rybactwa Stawowego w Żabieńcu
c) Doświadczenie 1.3. – Porównanie wpływu zastosowania różnych substancji zakwaszających (kwasy nieorganiczne i organiczne) na wyniki intensywnego wychowu młodocianego karpia w systemie recyrkulacyjnym; termin: listopad 2022-styczeń 2023, czas trwania doświadczenia – 60 dni, miejsce: sala akwaryjna Zakładu Rybactwa Stawowego w Żabieńcu
W okresie predoświadczalnym wszystkie ryby będą żywione najwyższej jakości pokarmem naturalnym, aby ich wyjściowy stan zdrowotny i kondycyjny nie budził żadnych zastrzeżeń.
Każde w wymienionych doświadczeń będzie przebiegało podobnie i rozpoczynać się będzie od przygotowania odpowiednich ilości pasz doświadczalnych suplementowanych kwasem solnym lub kwasami organicznymi. Przygotowanie paszy zwykle zajmuje około 3 dni, gdyż procedura wymaga podsuszenia paszy po zaaplikowaniu roztworu kwasu. Po wysuszeniu pasze będą przechowywane w lodówce przez okres trwania doświadczenia. Wszystkie doświadczenia będą trwały 60 dni. Obsady będą przygotowywane na dzień-dwa przed rozpoczęciem doświadczenia. Każda ryba będzie indywidualnie zważona i zmierzona oraz weryfikowana pod kątem prawidłowej budowy morfologicznej. Wszelkie manipulacje rybami w trakcie doświadczeń będą wykonywane w lekkiej anestezji, aby ograniczyć u nich stres. Doświadczenia będą wymagały codziennej obsługi – przygotowywania naważek paszy, ręcznego karmienia odmierzonymi dawkami paszy 5 razy dziennie, dwukrotnych pomiarów w ciągu dnia temperatury wody i nasycenia wody tlenem, kontroli wyjadania paszy przez ryby, kontroli sprawności wszystkich urządzeń, czyszczenia dna akwariów i osadnika. Raz w tygodniu będą wykonywane analizy jakości wody (odczyn pH, przewodnictwo elektrolityczne, zawartość jonów amonowych i azotynowych, twardość wody). Raz na dziesięć dni w doświadczenia będą wykonywane kontrolne pomiary przyrostów masy ciała ryb w celu określenia właściwych dawek paszy. Do tych wszystkich czynności będą wykorzystywane przyrządy pomiarowe zakupione w ramach niniejszej operacji. Na zakończenie doświadczenia ryby będą indywidualnie ważone i mierzone oraz oglądane pod kątem występowania ewentualnych deformacji ciała. Zostaną pobrane próby do analiz ogólnego składu chemicznego, zawartości składników mineralnych.
Analizy histologiczne wybranych narządów wewnętrznych oraz badania aktywności enzymów trawiennych ryb zostaną przeprowadzone przez zespół dr hab. Macieja Kamaszewskiego, prof. SGGW (Wnioskodawca II). Uzyskane wyniki będą poddane obróbce graficznej i tabelarycznej oraz analizie statystycznej.
Następnie rozpocznie się faza przygotowywania publikacji naukowych. Na tym etapie będzie bardzo przydatny sprzęt biurowy zakupiony w ramach operacji, m.in. laptop z zewnętrznym monitorem oraz urządzenie wielofunkcyjne.
Zadanie 2.
Stymulacja odporności ryb jesiotrowatych za pomocą preparatów pochodzenia naturalnego
W ramach zadania 2 przewiduje się wykonanie następujących działań:
1. Modernizacja i wyposażenie obiegów w sali laboratoryjnej w ZIHIEW w Olsztynie.
Modernizację obiegów podchowowych w sali laboratoryjnej ZIHIEW dla ryb jesiotrowatych planuje się przeprowadzić w listopadzie 2022 r. W ramach tego działania planowane jest m.in. usunięcie niedziałających urządzeń i wymiana ich na zaplanowane w projekcie nowe urządzenia m. in.: kompresor bezolejowy, 6 pomp hydroforowych, 3 lampy UV. Niezbędne będą także prace elektryczne w laboratorium oraz montaż karmników dla ryb. Dodatkowo sala zostanie wyposażona w niezbędne dla projektu: zamrażarkę szafową oraz lodówkę do przechowywania odczynników, prób i pasz. Tak przygotowana sala i obiegi recyrkulacyjne zapewnią bezawaryjne i planowe przeprowadzenie trzech doświadczeń zaproponowanych w projekcie.
2. Przeprowadzenie doświadczeń zaplanowanych w projekcie:
a) Doświadczenie 2.1. – Wpływ gojnika (Sideritis scardica) na wzrost, histologię przewodu pokarmowego, potencjał oksydacyjny, aktywność enzymów trawiennych oraz odpowiedź immunologiczną młodocianego sterleta (Acipenser ruthenus); termin: luty 2023 – marzec 2023 – czas trwania doświadczenia 56 dni; miejsce: Sala laboratoryjna ZIHIEW w Olsztynie.
b) Doświadczenie 2.2. – Wpływ liści moringa (Moringa oleifera) na status zdrowotny młodocianego sterleta (Acipenser ruthenus); termin: kwiecień 2022 – maj 2023 – czas trwania doświadczenia 56 dni; miejsce: Sala laboratoryjna ZIHIEW w Olsztynie.
c) Doświadczenie 2.3. – Wpływ drożdży selenowych na wzrost, potencjał oksydacyjny, aktywność enzymów trawiennych oraz status immunologiczny młodocianego sterleta (Acipenser ruthenus). termin: grudzień 2022 – styczeń 2023 – czas trwania doświadczenia 56 dni; miejsce: Sala laboratoryjna ZIHIEW w Olsztynie.
Każde z wymienionych doświadczeń będzie przebiegało podobnie i rozpoczynać się będzie przygotowaniem paszy eksperymentalnej dla ryb jesiotrowatych. Pasze zakupione w ramach projektu będą suplementowane odpowiednio gojnikiem, liśćmi moringa i drożdżami selenowymi w dawkach przedstawionych w analizie naukowej projektu. Pasze przygotowywane będą na świeżo raz w tygodniu i przechowywane będą w lodówce. Następnie rozpocznie się właściwa faza doświadczeń, która poprzedzona będzie pomiarami długości i masy ciała ryb przeznaczonych do doświadczeń. Przez 56 dni specjaliści laboratoryjni będą monitorować przebieg doświadczenia. Do głównych zadań obsługi będzie należało codzienna ocena śmiertelności wśród ryb, oczyszczanie dna basenów, napełnianie karmników paszą eksperymentalną, monitorowanie parametrów fizyko-chemicznych wody za pomocą miernika multiparametrycznego, zakupionego w ramach projektu. Po 4 i 8 tygodniach doświadczenia dokonywane będą kontrolne pomiary długości i masy ciała ryb. Na zakończenie eksperymentu planowany jest pobór prób do analiz m. in. histologii przewodu pokarmowego, potencjału oksydacyjnego, aktywności enzymów trawiennych oraz odpowiedzi immunologicznej ryb jesiotrowatych. W tym celu w projekcie przewidziano i zaplanowano wydatki na analizy immunologiczne ryb oraz sprzęt niezbędny do analiz histologicznych. Po pobraniu prób, przeprowadzone zostaną analizy, których wyniki będą poddane obróbce graficznej i tabelarycznej oraz statystycznej. Do tego celu zakupiony zostanie m. in. sprzęt komputerowy, oprogramowanie, drukarka i pamięć przenośna. W dalszej kolejności po zebraniu wszystkich wyników i ich opracowaniu nastąpi właściwa faza przygotowywania artykułów naukowych oraz promocja i upowszechnianie wyników badań podczas zaplanowanych w projekcie m. in. polskich i zagranicznych konferencji. Właściwa ww. faza przygotowywania artykułów naukowych obejmuje następujące działania: przygotowanie koncepcji artykułu naukowego, postawienie hipotez naukowych, opis metodyki badań i wyników badań, przedstawienie analiz statystycznych wyników badań, interpretacja wyników, dyskusja, zbieranie piśmiennictwa, korekta pracy przed złożeniem do druku.
Analogicznie jak dla doświadczeń realizowanych w Zadaniu 1, analizy histologiczne wybranych narządów wewnętrznych oraz analiza aktywności enzymów trawiennych ryb pobranych w ramach opisanych powyżej doświadczeń zostaną przeprowadzone przez zespół naukowy SGGW (Wnioskodawca II). Wyniki uzyskane z niniejszych analiz zostaną opracowane statystycznie oraz opisane zgodnie z przyjętymi normami naukowymi.